Η Στέλλα είχε σχέση τους τελευταίους 11 μήνες με τον Γιάννη. Ήταν ερωτευμένη μαζί του, τον θαύμαζε και ονειρευόταν τα επόμενα κοινά τους βήματα. Μια μέρα, ο Γιάννης τής είπε ότι ήθελε να χωρίσουν, επειδή προτιμούσε να μείνει μόνος του. Η Στέλλα δεν μπορούσε να το πιστέψει. Για μέρες προσπαθούσε να αντιληφθεί ποιοι ήταν οι λόγοι του χωρισμού και πού είχε φταίξει η ίδια. Κάθε πρωί ξυπνούσε χωρίς ενέργεια και κέφι, νιώθοντας ότι τίποτα δεν είχε νόημα. Το στομάχι της ήταν σφιγμένο, ενώ της ήταν αδύνατο να συγκεντρωθεί σε κάτι άλλο εκτός από τη σχέση της με τον Γιάννη. Σήμερα, δύο χρόνια αργότερα, και ενώ βρίσκεται σε μια υγιή σχέση που τη γεμίζει, κοιτάζει πίσω και θυμάται αμυδρά μία από τις χειρότερες περιόδους της ζωής της.

Βιώνοντας την απώλεια
Ελάχιστοι είναι αυτοί που δεν έχουν ζήσει μια κατάσταση ανάλογη με την παραπάνω, έστω και μία φορά στη ζωή τους. Πώς καταλήγουμε, όμως, να βιώσουμε τόσο οδυνηρά συναισθήματα ή ακόμα και να βυθιστούμε στην απελπισία για ένα μεγάλο διάστημα; Στην πραγματικότητα, όταν χωρίζουμε -ακόμα και αν συμφωνούν και οι δύο σύντροφοι ότι πρόκειται για την καλύτερη επιλογή-, υπάρχει μια περίοδος που ουσιαστικά πενθούμε για το πρόσωπο που χάσαμε από την καθημερινότητά μας. Τα οδυνηρά συναισθήματα είναι φυσικά ακόμα πιο έντονα όταν ο χωρισμός δεν αποτελεί κοινή απόφαση. Ερωτική απογοήτευση, όμως, μπορεί να προκληθεί ακόμα και αν δεν υπάρχει σχέση. Μπορεί, δηλαδή, κάποιος να τρέφει έντονα συναισθήματα για κάποιον άλλον, να είναι ερωτευμένος μαζί του, αλλά από την αρχή να είχε εισπράξει μια απόρριψη. Ουσιαστικά, ερωτική απογοήτευση αισθανόμαστε όταν έχουμε επενδύσει τα συναισθήματά μας, τον χρόνο μας, τη ζωή μας σε ένα πρόσωπο το οποίο τελικά δεν ανταποκρίνεται.

Τα 5 στάδια του πένθους
Στην πραγματικότητα, βιώνουμε την ερωτική απογοήτευση όπως ακριβώς βιώνουμε και το πένθος.

Στάδιο 1ο: Άρνηση
Αρχικά νιώθουμε τόσο σοκαρισμένοι από αυτήν τη ματαίωση, που δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε το γεγονός του χωρισμού.

Στάδιο 2ο: Θυμός
Αφού καταφέρουμε να συνειδητοποιήσουμε σε έναν βαθμό αυτό που μας συμβαίνει, είναι πιθανό να αντιδράσουμε με θυμό απέναντι στον τέως σύντροφό μας («Πώς μπόρεσε να μου το κάνει αυτό») ή ακόμα και ως προς τον ίδιο μας τον εαυτό («Δεν έκανα όσα έπρεπε για να διατηρήσω αυτήν τη σχέση»).

Στάδιο 3ο: Διαπραγμάτευση
Οι δικοί μας χειρισμοί, οι οποίοι πιθανόν να είχαν διαφορετική έκβαση για τη σχέση, μας ταλανίζουν και μας δημιουργούν ενοχές.

Στάδιο 4ο: Θλίψη
Όταν φτάσουμε στο σημείο να αντιληφθούμε ότι τελικά η σχέση αυτή δεν υπάρχει πλέον, οδηγούμαστε στη θλίψη.

Στάδιο 5ο: Αποδοχή
Μέσα από τη θλίψη αντιλαμβανόμαστε κάποια στιγμή ότι είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε παρακάτω και να μπορέσουμε να χαρούμε και πάλι, ακόμα και αν οι πληγές δεν έχουν κλείσει οριστικά.

Από τη θλίψη στην κατάθλιψη
Η θλίψη είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο και μάλιστα αναμενόμενο και επιθυμητό μετά από μια έντονη ερωτική απογοήτευση. Στην περίπτωση, όμως, που φτάσει σε ακραίο βαθμό υπάρχει κίνδυνος να οδηγηθούμε σε κατάθλιψη. Αυτό συμβαίνει όταν τα οδυνηρά συναισθήματα είναι εξαιρετικά έντονα, καθημερινά, διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από δύο εβδομάδες) και έχουν επιπτώσεις στη διάθεσή μας, τη διατροφή, τον ύπνο, τις σκέψεις μας, την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας ή τη συμπεριφορά μας, δημιουργώντας έτσι δυσλειτουργίες στην καθημερινότητά μας.

Εύκολος ή δύσκολος χωρισμός
Το ερώτημα είναι γιατί δεν αντιμετωπίζουμε όλοι την ερωτική απογοήτευση με τον ίδιο τρόπο. Τι είναι αυτό που κάνει κάποιους να ξεπερνούν εύκολα έναν χωρισμό και άλλους να πέφτουν στα πατώματα; Το πόσο δύσκολα ή εύκολα θα βιώσουμε μια τέτοια κατάσταση εξαρτάται από τις εμπειρίες μας (π.χ. το πώς αντιμετωπίσαμε στο παρελθόν κάποιον χωρισμό), από τις πεποιθήσεις μας σχετικά με τις σχέσεις (π.χ. πιστεύουμε ότι υπάρχει μόνο ένας έρωτας στη ζωή ενός ανθρώπου), αλλά και τις πρώιμες εμπειρίες μας (σχέση με τους γονείς). Σύμφωνα με τους ειδικούς, ρόλο-κλειδί παίζουν οι όροι «απόρριψη» και «εγκατάλειψη», οι οποίοι σχετίζονται με τη βαθύτερη πεποίθηση που έχουμε για τον εαυτό μας. Ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν ότι είναι άξιοι εγκατάλειψης, γεγονός που έχει τις ρίζες του στο οικογενειακό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσαν. Όσο περισσότερη αγάπη έχουμε πάρει από τους δικούς μας ανθρώπους και κυρίως από τη μητέρα μας, τόσο μεγαλύτερη εμπιστοσύνη έχουμε στον εαυτό μας. Νιώθουμε ότι αξίζουμε, ότι μπορούμε να αγαπήσουμε και να μας αγαπήσουν. Αντίθετα, όταν έχουμε μάθει να δεχόμαστε έντονη κριτική από την οικογένειά μας, αναπτύσσουμε χαμηλή αυτοεκτίμηση, με αποτέλεσμα να αναπαράγουμε και κατά τη ενήλικη ζωή μας το «σχήμα της εγκατάλειψης», με το οποίο νιώθουμε πιο οικεία. Στην πρώτη περίπτωση, όταν βρεθούμε αντιμέτωποι με μια ερωτική απογοήτευση, θα στενοχωρηθούμε, αλλά θα το ξεπεράσουμε γρήγορα, ενώ στη δεύτερη περίπτωση θα δυσκολευτούμε.

Βαθιά πληγή
Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι ίσως κάποιοι έρωτες να μην ξεπεραστούν ποτέ. Ας αποδεχτούμε, λοιπόν, ότι θα ζούμε με αυτόν τον «δαίμονα» κάποιες στιγμές στη ζωή μας. Άλλωστε, το μεγαλείο της ανθρώπινης φύσης είναι ότι μπορεί να μαθαίνει μέσα από καταστάσεις και να εξελίσσεται.

Τα λάθη μας
ΛΑΘΟΣ 1ο: Προσποιούμαστε ότι δεν πονάμε
Ο αβάσταχτος πόνος που πιθανόν να νιώσουμε μετά από έναν χωρισμό μπορεί να μας βαραίνει τόσο πολύ που να θέλουμε να τον ξεφορτωθούμε όσο πιο γρήγορα γίνεται. Παρ’ όλα αυτά, η καλύτερη συνταγή είναι να βιώνουμε τα πράγματα στην ώρα τους. Να αφήσουμε ελεύθερα τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας να εκφραστούν και να εκτονωθούν, να ζήσουμε δηλαδή τον χωρισμό σε όλη του την ένταση. Διαφορετικά, τα συναισθήματα αυτά θα βγουν σε κάποια άλλη φάση της ζωής μας, αργότερα.

ΛΑΘΟΣ 2ο: Κατηγορούμε μόνο τον εαυτό μας ή μόνο τον άλλον
Σε έναν χωρισμό δεν φταίει ποτέ μόνο ο ένας. Αν εκφράσουμε τα συναισθήματά μας και τελικά αποφορτιστούμε, θα είμαστε σε θέση να καταλάβουμε αν αυτά που σκεφτόμαστε (π.χ. «Φταίω μόνο εγώ») είναι ρεαλιστικά ή όχι.

ΛΑΘΟΣ 3ο: Ξεπερνάμε τον χωρισμό με μια άλλη σχέση
Θα ήταν λάθος να ξεκινήσουμε μια νέα σχέση ενώ έχουμε ακόμα ανοιχτές πληγές. Ο υγιής τρόπος αντιμετώπισης είναι να βιώσουμε τον χωρισμό, να αποφορτιστούμε, να συνειδητοποιήσουμε τι συνέβη και σε τι μπορεί να μας βοηθήσει αυτή η απογοήτευση στο μέλλον και να μπούμε σε μια καινούργια σχέση όταν νιώσουμε ξανά υγιείς και έτοιμοι.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ, MSc, ψυχολόγο υγείας, με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική, διευθύντρια στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.